15 maart 2024

Onlangs benoemde ik in een blog dat ik een deel van mijn diensttijd in Den Haag had doorgebracht. Als reactie hierop hoorde ik van iemand “O, nooit geweten’ en dat bracht mij op deze blog. Een blog over hoe ik mijn jaren ’70 beleefd heb. Voor mij was het al lang duidelijk dat deze periode veelzijdig en zeer bepalend is geweest voor het verloop van de rest van mijn leven. Deels blijkt dat ook wel uit de titel “Van brugpieper tot bruidegom”.  Ik ga hier graag verder op in, maar eerst iets meer algemeen over de jaren ’70.

De jaren ‘70

Historisch gezien worden de jaren ’70 gezien als een decennium met vele gezichten. In mijn beleving waren het vooral roerige jaren. Na mijn kindertijd in de jaren ’60 belandde ik als tiener in de zeventiger jaren en kreeg langzamerhand ook veel meer mee wat er in de wereld gebeurde. 
Los van mijn persoonlijke belevingen, bleef voor mij vooral dit (in willekeurige volgorde) bij:

• Demonstratie voor het behoud van Radio Veronica
• De treinkapingen 
• Gijzeling in Den Haag
• Baader-Meinhofgroep
• Brabantia
• Krakersrellen Amsterdam
• André van Duin
• Oliecrisis
• WK-voetbal 1974 en 1978
• Hongersnood Biafra
• Vietnamoorlog
• De top-40
• De koude oorlog

Je ziet het al: meer nare herinneringen dan prettige. Dat onderschrijft het roerige gevoel. Maar gelukkig waren mijn eigen belevenissen voor een groot deel heel anders.

Persoonlijke belevenissen

Mijn eigen belevenissen kennen een vrij scherpe tweedeling. Frappant genoeg ontstond deze ook halverwege de jaren ’70. En, zoals al gezegd, bepalend voor het verdere verloop van mijn leven (ook al realiseerde ik mij dat toen nog niet).
De titel van deze blog luidt: “Van brugpieper tot bruidegom”. Een nogal breed spectrum, maar niet geheel onlogisch. Ik ging als 12-jarige de seventies in om als 22-jarige deze te verlaten. In die periode gebeurde er nogal veel met mij:

• 1970-1973: de middelbare school
• 1973: mijn eerste baan als winkelbediende
• 1973-1975: de avondschool
• 1974: mijn tweede baan als administratief medewerker
• 1975: ik leerde een lief meisje kennen (ik was 17, bijna 18, en Joke nog maar 16)
• 1976: mijn eerste rijbewijs en ook eerste auto
• 1976: mijn derde baan als lokettist
• 1977: onze verloving (met hetzelfde lieve meisje)
• 1977-1978: de militaire dienst
• 1979: mijn vierde baan als districtsfunctionaris
• 1979: ons huwelijk (natuurlijk met haar)

De tweedeling ontstond in juni 1975 toen ik Joke ontmoette. Ik zat in die periode niet goed in mijn vel en dat veranderde nadien. Je snapt nu wel wat ik bedoelde met de tweedeling. Met name over de tweede helft van de jaren ’70 wil ik wel het een en ander delen.

De tweede helft

Dat ik de middelbare school niet heb afgemaakt had een reden. In die tijd was ik nogal recalcitrant, als gevolg van de situatie thuis. Daardoor moest ik gaan werken en ben ik wel direct gestart met de avondschool om toch iets van een papiertje te krijgen. Dat viel niet altijd mee. Een 40-urige werkweek, drie avonden per week naar school, tweewekelijks op koopavond en de zaterdag werken en natuurlijk huiswerk maken. Vrij snel ben ik overgestapt naar Bud-Holland, een (zoals dat destijds heette) im- en exportbedrijf van tropische groenten en fruit. In die tijd gelegen op de Delftsche groenteveiling. Daar maakte ik voor het eerst van mijn leven kennis met kiwi’s, avocado’s, granaatappels en zoete aardappelen. Ook lag daar mijn eerste ervaring met de mechanische administratie. 

Gelukkig had ik toen meer vrije tijd en die besteedde ik onder andere aan het veelvuldig zwemmen in het buitenbad Aan ’t Korft. Daar speelde ik regelmatig in het water met een groepje jongens en meisjes. En voor mijn 18^e verjaardag nodigde ik een aantal van hen, waaronder het lieve meisje Joke, bij mij thuis uit. Een week later werd ik door haar gevraagd om mee te gaan naar een schoolfeestje. Uitgerekend die dag (notabene op vrijdag de 13^e) bleek het begin van de tweedeling. Na een kus en toch even vragen naar haar naam (die was ik eerlijk gezegd vergeten) weken Joke en ik niet meer van elkaars zijde.

Met een gloednieuw rijbewijs op zak nam ik de auto van de vriend van mijn zus over: een witte Vauxhall Viva. Ook zette ik een nieuwe stap in mijn carrière; de PTT, met het idee dat je met een baan bij de overheid gebeiteld zat voor de toekomst. Lokettist bij de PTT werd je niet zomaar. Een fikse opleiding van 8 maanden ging daaraan vooraf. Niet vreemd als je weet dat het werk toen best wel veelzijdig was: uitbetalen van girobetaalkaarten en kascheques, verkopen van onder andere postzegels, eerstedagenveloppen en briefkaarten. Openen en opheffen van spaarbankboekjes, bijschrijven van inleg en uitbetalen van opnames. En natuurlijk de topografische kennis: je moest alle hoofdsteden kennen zodat je brief- en pakketpost, expres- en aangetekende post juist kon frankeren. Deels deed ik dit op het oergezellige postkantoor in de binnenstad van Delft aan de Hippolytusbuurt en deels op het nieuwe hoofdkantoor aan de Papsouwselaan.

Al met al was ik blij met deze baan en kon ook daarom de verplichte diensttijd niet echt waarderen. Zonde van de tijd en zeker ook van de veel lagere beloning die ik kreeg ten opzichte van het salaris bij de PTT. Ik had het geluk dat ik, na een opleiding in Ossendrecht, het overgrote deel mocht doorbrengen op een kazerne in Den Haag waar ik belast was met jawel: de mechanische administratie. Een ‘werkdag’ zag er grotendeels als volgt uit: aanwezig om 9 uur, koffiepauze van 10 tot 11 uur, lunchpauze van 12 tot 13 uur, theepauze om 14.00 uur en naar huis om 15.30 uur. Ook kwam het voor dat we aansloten bij een receptie in de ochtend om dan, na een paar alcoholische versnaperingen, op dringend verzoek van de overste naar huis te gaan zodat we de volgende dag weer fris op appèl konden verschijnen. Omgerekend zal mijn uurloon dus best wel goed geweest zijn.

Tijdens mijn militaire dienst verloofden Joke en ik ons, waardoor het voor mij wel duidelijk werd dat ik mijn leven nu wel echt serieus moest gaan oppakken. Dus gestart met een schriftelijke cursus HAVO en een baan met toekomst. Dat werd de Stichting Vakopleiding Bouwbedrijf. Daar maakte ik een bijzondere start. Ik werd aangenomen toen ik nog verloofd was met mijn eerste werkdag pas een paar weken later en na onze trouwdag. Dit kwam niet vanwege onze huwelijksreis, maar door de opzegtermijn bij de PTT. Een huwelijksreis zat er financieel niet in, maar geluk bij een ongeluk bleek een vrij dure wandkast niet te plaatsen in onze vrij kleine en slecht bereikbare woonkamer. Met het geld dat we daarvoor terugkregen konden we alsnog een uitgestelde huwelijksreis maken naar Chamonix. Bijgevolg startte ik op 1 augustus als districtsfunctionaris en kreeg ik na nog geen twee weken de gelegenheid om al 10 dagen vakantie op te nemen voor onze vakantie.