10 mei 2023

In de eerste week van mei staat de Tweede Wereldoorlog altijd centraal. Logisch, want vrijheid is een belangrijk goed. Zoals ik pas hoorde: vrijheid is geen zelfstandig naamwoord, maar een werkwoord.
Op 4 en 5 mei staan we hier landelijk bij stil. Maar ook lokaal vinden er, over een langere periode, herdenkingen plaats. In Ypenburg vindt er ook jaarlijks een herdenking plaats en wel op 10 mei.

Slag om de Residentie

Op 10 mei vond de Slag om de Residentie plaats toen gelijktijdig de vliegvelden Ockenburgh, Ypenburg en Valkenburg werden aangevallen met als doel Den Haag te veroveren en onder meer Koningin Wilhelmina gevangen te nemen.
Deze aanval is mislukt en met name de aanval op het destijds strategisch vliegveld Ypenburg is de geschiedenis ingegaan als de Slag om Ypenburg. Over deze slag is ook een boek geschreven waarin op boeiende wijze een verslag van de opzienbarende strijd om de vliegbasis is beschreven. Op Youtube staat een kort beeldverslag.

Herdenking Slag om Ypenburg

De herdenking is weliswaar kleinschalig, zeker in vergelijking met de Nationale Herdenking, maar daarom niet minder indrukwekkend. Een militair eerbetoon, diverse toespraken (waaronder een van de burgemeester die terecht aangaf dat Den Haag de stad van Vrede en Recht is), een militaire kapel, het spelen van de Last Post en een kranslegging. Voor mij was het de eerste keer dat ik deze herdenking kon bijwonen en juist deze keer was de herdenking iets specialer. Van drie basisscholen waren er kinderen aanwezig die iets vertelden over een QR-project. De soldaten die zijn omgekomen zijn letterlijk en figuurlijk in beeld gebracht. Bij de straten zijn tegels gelegd met een QR-code. Deze QR-code brengt je naar een pagina waarin een stukje achtergrond over de soldaat is beschreven.

Nico van der Kruk

Naast het feit dat deze herdenking bij mij in de buurt plaatsvindt, heeft deze slag nog een diepere betekenis. Een van de gesneuvelde soldaten was namelijk een achterneef van mij: Nico van der Kruk. Uiteraard heb ik hem nooit gekend, maar hij heeft wel een bijzondere betekenis voor mij.
Een aantal straten in Ypenburg is vernoemd naar gesneuvelde militairen, waaronder een naar hem. Deze straat heet het Van der Krukwater en ligt op een steenworpafstand van mijn huis. Ik loop of fiets zeer regelmatig hierlangs en moet dan uiteraard even aan hem denken.

Monument Ypenburg

Waar de herdenking in de ochtend plaatsvindt op de plek waar fel is gevochten, staat op een andere locatie in Ypenburg ook een monument. Ook hier vindt jaarlijks, in de middag, een herdenking plaats bij de voormalige entree van het vliegveld. In tegenstelling tot de ochtend, is deze herdenking formeler en druk bezocht. Vele officieren, burgemeesters, vertegenwoordigers van legeronderdelen, de ondervoorzitter van de Tweede Kamer en familieleden. Naast aandacht voor de gesneuvelden was er ook, en terecht, aandacht voor gewonde soldaten. Postuum werden enkele van hen geëerd met een militaire orde.
Het monument symboliseert een groep van zes en een groep van twee personen. Op de sokkel staat: ‘Aangevallen maar niet verslagen’. Het beeld van twee personen bevat een uitleg van het verhaal. Immers, zwaar in de minderheid en alleen uitgerust met munitie die ze op Duitsers hadden buitgemaakt, wisten de Nederlandse troepen het vliegveld te heroveren.

Meer informatie

Wie benieuwd is naar wie Nico van der Kruk was is dit een link naar een stukje geschiedenis van de hand van een neef van mij (Piet van der Kruk). Van harte aanbevolen!

Van de herdenking vandaag is inmiddels ook het een en ander beschikbaar:
– De herdenking vanochtend aan het Böttgerwater
– De herdenking vanmiddag aan het ILSY-plantsoen

Overigens is over de Slag om Ypenburg en de Slag om de Residentie veel te vinden op internet, ik volsta daarom nu met het opsommen van een aantal interessante sites:
– https://nl.wikipedia.org/wiki/Slag_om_Den_Haag
– https://noitdorpsche-historien.nl/wp/?book-author=luitenant-kolonel-b-d-e-h-brongers
– https://www.oorlogsbronnen.nl/thema/Slag%20om%20de%20Residentie
– https://historischypenburg.nl/slag-om-ypenburg-2/
– https://youtu.be/qtKDyH10y4o

Al met al was het vandaag weer een indrukwekkende dag.