5 december 2024

Op deze, voor vooral de kleine kinderen, bijzondere dag wil ik een ode brengen aan Sinterklaas. Niet omdat ik vind dat hij aandacht te kort komt, maar omdat mijn aandacht werd getrokken door twee artikelen in de krant. Het ene artikel uit de krant van deze week en het andere artikel uit een krant van ruim honderdveertig jaar geleden. Beide hebben mij aan het denken gezet over hoe bij ons door de tijd heen Sinterklaas werd gevierd.

Sinterklaasfeest jaren 50

Echte herinneringen als klein kind aan het Sinterklaasfeest heb ik niet, gelukkig vergoeden foto’s veel. Zoals deze foto van een Sinterklaasfeest uit 1956 bij de familie van mijn moeder. Ik sta hier nog niet op, mijn zus als tweejarig meisje wel, bij mijn vader op schoot (rechts vooraan). Het lijkt een keurig gedisciplineerd feest, waarbij de stropdas voor de mannen nog gemeengoed was.

Sinterklaasfeest jaren 80

In de jaren 80 vierden we het Sinterklaasfeest jaarlijks bij mijn schoonouders. In de niet extreem grote woon- en eetkamer kwamen we met 20 volwassenen en bijna net zoveel kinderen samen om het feest te vieren. Ook ontbrak Sinterklaas met de (toen nog) Zwarte Pieten niet. Dat Sinterklaas alles weet, bleek ook toen al. Ieder jaar wist hij feilloos mijn schoonvader te attenderen op het feit dat de geiser in de keuken nagekeken moest worden. Ten teken dat de fles jenever uit de kast moest komen om zijn keel te smeren. Mooie tijden. Dat mijn schoonouders genoten van het feest blijkt wel uit de foto links. De foto rechts (1982) is een beetje nostalgie van mij. De eerste Sinterklaasviering van een van onze dochters.

Sinterklaasfeest nu

We zijn in de gelukkige omstandigheid dat we met kleinkinderen Sinterklaas kunnen vieren. Terugdenkend aan hoe we het vroeger vierden zie ik dat sommige dingen gelukkig tijdloos lijken: de intocht, het strooien van snoepgoed, onverwachte ontmoetingen met de Sint, de spanning op de gezichten van de kinderen, het zingen van de Sinterklaasliedjes. Ondanks deze traditie gaat ook de Sinterklaas met zijn tijd mee. De outfit van de Pieten, de teksten van de liedjes en doen van de inkopen is sterk veranderd. Op zich heb ik daar geen moeite mee, maar de overdaad aan reclames stoort me soms wel. Met speels gemak komt er speelgoed voorbij waar je tientallen euro’s (of zelfs nog meer) voor neer moet tellen. Is dat wel nodig denk ik soms of doen wij er onbewust zelf ook aan mee?

De Sint in de krant van nu

Onlangs stond in de Volkskrant een artikel over de prikkelarme Sint. In het artikel staat uitgelegd dat niet alle kinderen even goed en makkelijk met de prikkels rondom het Sinterklaasfeest om kunnen gaan. In dit artikel gaat het om een bepaalde groep kinderen, maar uit reacties merk ik dat er veel meer kinderen zijn die met de spanning niet altijd even goed om kunnen gaan. En helemaal niet als het Sinterklaasjournaal (ook voor onze jongste kleinkinderen een belangrijk televisiemoment) er nog een schepje spanning bovenop doet. Het devies is om soms wat meer gedoseerd het feest te vieren zodat kinderen wat minder geleefd worden. Ik heb daar wel beelden bij.

De Sint in de krant van toen

Bij toeval viel mijn oog op de Delftsche Courant van zondag (!) 11 december 1881. Op de voorpagina stond een artikel met als kop ‘Een anti Sint-Nicolaasbond’. Wat, toen al kritische geluiden? Tegen Sinterklaas is toch meer iets van deze tijd? Gelukkig bleek het geen oproep te zijn om te stoppen met het feest, maar wel werd er stelling genomen tegen de buitensporig opgedreven uitgaven voor het Sinterklaasfeest. Al aan het eind van de 19^e eeuw verlangde men terug naar vroegere tijden toen met Sinterklaas kon worden volstaan met snoepgoed of kleine cadeaus in plaats van gouden armbanden, dure etuis of juweelkistjes. Schuif dat maar door naar Kerstmis werd gesteld en maak Sinterklaas weer een feest voor kinderen.